Vier inzichten voor een kindvriendelijke woonkamer: Wat ik leerde over de kindvriendelijkheid van onze woonkamer door het observeren van het gedrag van kinderen.
Binnen Studio Namido richt ik mij op het ontwerpen van interieurs voor gezinnen. Maar wat is nou eigenlijk de definitie van een kindvriendelijk interieur voor gezinnen? Die vraag ben ik aan het onderzoeken. Daarbij gebruik ik onder andere omgevingspsychologie, ontwikkelingspsychologie en opvoedfilosofieën zoals die van Maria Montessori. Waar ik nog geen antwoord op heb, is hoe kinderen naar de inrichting van hun huis kijken? En wat we van kinderen kunnen leren over het toevoegen van speelse touches aan onze interieurs die uitnodigen tot spel én ontspanning voor het hele gezin? Er valt nog zoveel te leren en soms liggen die inzichten voor het oprapen. Zo had ik zo’n momentje…
Laatst kwam een vriendinnetje van mij samen met haar 1-jarige zoontje langs voor een koffie’tje bij ons thuis. Het viel haar op dat hij zich direct op zijn gemak voelde. “Dat is niet altijd het geval als hij in een nieuwe omgeving komt”, zei ze. Wat overigens niet zo gek is, want kinderen hebben tijd nodig om te acclimatiseren en zich aan te passen aan een nieuwe omgeving.
Haar opmerking bleef bij mij hangen, want wat zorgt ervoor dat kinderen zich op hun gemak voelen in een omgeving? Toen ik erover nadacht, begon de onderzoeker in mij patronen te zien. Ik realiseerde mij dat hetzelfde geldt voor mijn nichtje en neefjes. Die voelen zich ook direct thuis en voelen de ruimte om te spelen als ze bij ons zijn. Wat eigenlijk best gek is, want wij hebben niet per se een kindvriendelijke woonkamer, omdat wij zelf nog geen kinderen hebben, en toch spreekt het kinderen aan. Ik wilde begrijpen wat kinderen zo’n aangenaam gevoel geeft in onze woonkamer, dus besloot ik onze woonkamer onder de loep te nemen. Ik deel mijn inzichten graag met jou, want ons gedrag in een ruimte zegt veel over hoe we die ruimte gebruiken en biedt inzicht in wat mogelijk niet helemaal lekker werkt.
1.Rust en overzicht
Ons huis straalt een bepaalde rust uit, iets wat vrienden en familie altijd opmerken wanneer ze binnenkomen. Het is altijd: "Ah, dit is zo'n zen plekje". Wij houden zelf van eenvoud en orde, neutrale kleuren en een interieur met minimale prikkels. En alhoewel ik er zeker van ben dat het voor kinderen wat meer spice kan gebruiken, geloof ik tegelijkertijd dat niet alleen wij als volwassenen goed gaan op die rust en orde, maar dat kinderen dit net zo goed als prettig ervaren op z’n tijd. Na een drukke dag vol nieuwe indrukken hebben kinderen ook behoefte aan ontspanning, om even te ontladen van alle prikkels en hun emoties te verwerken.
Onderzoek toont aan dat kinderen gedijen in een omgeving die rust en voorspelbaarheid uitstraalt. Neutrale kleuren en een overzichtelijke indeling creëren een gevoel van veiligheid, omdat ze weten wat ze kunnen verwachten, waardoor kinderen makkelijker ontspannen. Natuurlijk moet er ook ruimte zijn waar kinderen zich vrij voelen om te spelen en hun speelgoed rond te laten slingeren, maar het is belangrijk om een balans te vinden tussen ruimte voor spel en ontspanning.
Zorg voor een balans tussen rust en ruimte in je interieur, zodat er ruimte is voor zowel spel als ontspanning.
2.Een open karakter: ruimte voor spel
Onze woonkamer heeft een open karakter. Je kunt de ruimte opdelen in drie delen: een zitgedeelte, een eetgedeelte met keuken en in het midden een soort ongedefinieerde open ruimte, die is ontstaan nadat we de scheidingswand tussen de voor- en achterkamer, zoals dit vroeger in jaren '30 woningen was, weggehaald hebben tijdens de verbouwing.
Het is juist deze ongedefinieerde, open ruimte die kinderen na binnenkomst de tijd geeft om te landen en de kamer rustig in zich om te nemen. Een overzichtelijke ruimte helpt kinderen om zich sneller op hun gemak te voelen. Kinderen ervaren een gevoel van controle en voorspelbaarheid als ze de ruimte kunnen overzien. Dit is belangrijk omdat het een gevoel van veiligheid creëert. Onvoorspelbare of chaotische omgevingen kunnen angst en stress veroorzaken, vooral bij jonge kinderen.
Nadat ze geland zijn, biedt de ruimte voldoende plek voor diverse vormen van spelen. Doordat de ruimte zich in het midden van de kamer bevindt, kunnen kinderen makkelijk communiceren en interactie hebben met hun ouders, die op de bank of aan de tafel zitten, wat hun gevoel van veiligheid versterkt.
Een open ruimte geeft kinderen het gevoel dat er ruimte is om te spelen.
3.Speelse opbergoplossing voor speelgoed
We hebben de Vimle bank van Ikea met een chaise longue, waar onder het lounge gedeelte opbergruimte is voor speelgoed. Dit is niet alleen praktisch voor het opbergen van speelgoed, maar heeft ook een speels karakter voor kinderen. Mijn neefjes en nichtje gaan hier altijd direct op af, niet alleen voor het speelgoed, maar misschien nog wel meer omdat het openen en sluiten van de zitting een leuk spelletje is ;).
Kinderen zijn dol op 'geheime' plekjes en plekken die net even anders zijn dan wat ze gewend zijn. Door te spelen met het openen en sluiten van de zitting, oefenen ze niet alleen hun motorische vaardigheden, maar ontwikkelen ze ook een gevoel van controle en zelfstandigheid over hun omgeving, omdat ze zelf bij hun speelgoed kunnen. De zitting is vrij licht en dus makkelijk te openen voor kinderen. Natuurlijk moeten ze wel oppassen voor hun vingers, maar dat gaat eigenlijk altijd goed. Een leuk feitje: niet alleen kinderen zijn nieuwsgierig naar wat er onder de zitting verstopt zit, maar onze katten ook ;).
De Chaise Longue van het Vimle model van Ikea biedt een slimme opbergoplossing voor speelgoed. Voor jou een handige opbergplek,
voor kinderen een interieuritem met een speels karakter.
4.Ruimte voor Beweging en Ontdekking
Onze eettafel staat van de muur af, dus je kunt er omheen lopen. En laat dit nou net iets zijn wat kinderen fantastisch vinden. Het duurt dan ook niet lang voordat kinderen na binnenkomst op de tafel aflopen, om er vervolgens omheen te lopen. Zelfs na 10 rondjes blijft het leuk om om de tafel heen te lopen én als bonus onder de grote kamerplant door te lopen.
Voor kinderen kan het leuk zijn om rondjes te lopen om een meubelstuk of erachterlangs te gaan. Op deze manier verkennen ze de ruimte met hun zintuigen. Voor een kind kan dit een spannend pad zijn, omdat ze nog niet over de tafel heen kunnen kijken en niet weten waar het 'pad' naartoe leidt. Het kan een uitdaging zijn, waarbij ze tegelijkertijd hun motoriek en coördinatie testen. Schuif je meubels eens van de kant af of verplaats ze als je daar de ruimte voor hebt, en kijk hoe je kinderen daarop reageren.
Schuif met de meubels en creëer speelse paden voor de kinderen.
Door het analyseren van jouw woonkamer en het observeren van het gedrag van jouw kinderen, kun je veel leren over welke plekjes voor hen fijn zijn en wat hen prikkelt en/of stimuleert. Elke woonkamer is anders, elk kind is anders, en iedereen heeft verschillende behoeften. Volwassenen kunnen die behoeften makkelijk onder woorden brengen. Kinderen kunnen dit ook zeker, zij het in hun eigen woorden of op hun eigen manier. Vraag aan jouw kinderen welke plekjes zij fijn vinden in de ruimte en wat juist dat plekje zo fijn maakt. Zak eens door je knieën, zodat je de ruimte kunt zien vanaf de ooghoogte van je kinderen.
Als ouder kun je ook veel leren door je kinderen te observeren: kijk waar ze spelen, met wat ze spelen en hoe ze spelen. Welke plek kiezen zij uit voor ontspanning? Dit vertelt veel over hoe ze de woonkamer (willen) gebruiken. Probeer dingen uit, verplaats je meubels samen met de kinderen of zoek samen een (geheime) plek voor hun speelgoed. Zo maak je het voor kinderen een leuke activiteit, voelen zij eigenaarschap over hun eigen spullen/de ruimte en zijn ze trots op wat jullie samen hebben bedacht.
